دانلود پایان نامه رشته علوم اجتماعی
عوامل مؤثر بر جمعیت و حركات جمعیتی و بررسی سیاست های جمعیتی در ایران
چکیده
سیاستهای کنترل جمعیت در کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه مورد نظر قرار دارد. کشورهای توسعه یافته سیاستهای کاهش جمعیت را در سال‌های اخیر به کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته پیشنهاد می‌دهند. این درحالی است که خود این کشورها سیاستهای کاهش جمعیت را در گذشته انجام داده و در حال حاضر دچار مشکلات فراوانی از لحاظ جمعیتی شده‌اند. در این پایان نامه سؤال اصلی این است که آیا سیاستهای کاهش جمعیت به نفع کشور ایران از جنبه‌های اقتصادی و اجتماعی خواهد بود یا خیر. بدین منظور از روش تحلیل داده‌ها و توصیف آنها استفاده شده است تا سوال مورد نظر تحقیق را مورد ارزیابی قراردهیم.
بدین منظور ابتدا وضعیت موجود کشور از لحاظ جمعیتی را مطرح نموده ایم و سپس عوامل مؤثر بر جمعیت و حركات جمعیتی از قبیل باروری و موالید و مرگ و میر را مورد بررسی قرار داده‌ایم. سپس شاخص‌های جمعیتی در ایران و جهان همانند شاخص‌های زاد و ولد، شاخص‌های مرگ و میر، شاخص‌های ازدواج و طلاق و هرم سنی جمعیت ایران و جهان مورد بررسی قرار گرفته است. سپس سیر رشد و سیاستهای كنترل جمعیت در ایران و جهان ارائه شده و در ادامه آن برخی از شاخص‌های آماری جمعیتی در ایران علاوه بر شاخص‌های قبلی ارائه شده است.
در صورتی که کشورهای در حال توسعه مانند ایران، نرخ نزولی رشد جمعیت خود را کنترل ننمایند، در چند سال آینده به مشکل بزرگ پیری جمعیت و کاهش خطرناک جمعیت روبرو خواهند شد كه هزینه زیادی را برای اقتصاد كشور به دنبال خواهد داشت. البته افزایش جمعیت به تنهایی مشكلات زیادی از قبیل فقر و عدم تحقق عدالت اجتماعی را در صورت عدم تطابق رشد جمعیت و رشد اقتصادی به دنبال خواهد داشت. لذا رشد اقتصادی و افزایش جمعیت دو بال یك پرنده و لازم و ملزوم یكدیگر هستد.
کلمات کلیدی:
جمعیت
نیروی كار
رشد جمعیت
شاخص‌های جمعیتی
سیاستهای جمعیتی
مقدمه
در حال حاضر متوسط نرخ رشد سالانه جمعیت در كشورهای در حال توسعه حدود 1/2 درصد است در حالیكه نرخ رشد سالانه جمعیت در اكثر كشورهای توسعه یافته در حدود 6/0 درصد است. در چند سال گذشته سیاستهای کنترل جمعیت در کشورهای در حال توسعه به نتیجه رسیده و نرخ رشد جمعیتشان کاهش یافته است. البته در ظاهر به نظر می‌رسد کشورهای پیشرفته توانسته‌اند جلوی افزایش بیش از اندازه جمعیتشان را بگیرند، اما حقیقت این است که کشورهای توسعه یافته این زنگ خطر را برای خود به صدا درآورده‌اند که با پایین آمدن بیش از حد نرخ رشد جمعیت و پیر شدن جمعیت، نرخ زاد و ولد آنچنان پایین آمده است که در آینده قادر به جبران آن نخواهند بود و باعث انحطاط اجتماعی و روند کاهشی جمعیت آنها خواهد شد. لذا در این کشورها به تازگی مشوق‌های زیادی برای افزایش جمعیت و تولد نوزادان اتخاذ کرده‌اند.
سوال اصلی این پایان نامه این است که آیا سیاستهای کاهش جمعیت به نفع کشور است یا خیر؟ مسأله دیگر افزایش جمعیت جوان کشورهای اسلامی، مسأله عمده‌ای است که از سوی قدرت‌های استعماری به عنوان یک خطر تلقی شده است. افزایش جمعیت مسلمانان در درون کشورهای غربی نیز نگرانی دیگر قدرت‌های بزرگ است. رشد منفی جمعیت نژاد اروپایی و زاد و ولد زیاد مسلمانان، می‌تواند در بسیاری از مناسبات سیاسى، اجتماعى و اقتصادى کشورهای مزبور اثر بگذارد.
در سال‌های گذشته تمامی مطالعات جمعیتی منحصر به سیاستهای کاهش جمعیت و حمایت از آنها بود اما در چند سال اخیر برخی از متخصصان و صاحبان نظر با توجه به پیامدهای سیاستهای کاهش جمعیت در کشورهای توسعه یافته، به این نتیجه رسیده‌اند که این سیاست‌ها در کشور ما نیز باید مورد بازنگری قرار گیرد. لذا پیشینه تحقیقاتی شبیه به این نوشته در داخل کشور به دو یا سه سال اخیر می‌رسد. اما در کشورهای پیشرفته تحقیقات مشابهی انجام شده است.
در پایان به این بحث مهم پرداخته‌ایم كه آیا کنترل جمعیت در راستای منافع ملی است یا خیر؟ در این قسمت پس از بررسی ابعاد مختلف اقتصادی و اجتماعی كاهش نرخ رشد جمعیت، به این نتیجه رسیده‌ایم كه رشد جمعیت مایه حیات و توسعه در یك كشور است و كشورهایی كه سیاستهای شدید كنترل جمعیت را تجربه كرده‌اند دچار مشكلاتی همچون پیری جمعیت و مهاجر پذیری بیش از حد برای تامین نیروی كار شده‌اند. این كشورها در حال حاضر سیاستهای ازدیاد جمعیت را پیش رو گرفته‌اند و از طرق مختلف مردم را به ازدیاد نسل تشویق می‌كنند اما مشكل آنها پیری جمعیت و بوجود آمدن عادات اجتماعی در جهت كوچك نگه داشتن خانواده است كه سد بزرگی در مقابل افزایش نرخ رشد جمعیت در این كشورهاست.
فهرست مطالب
شاخص ها و سیاست های جمعیتی در ایران 1
چکیده 3
کلمات کلیدی 4
مقدمه 4
1- وضعیت موجود جمعیتی در ایران و جهان 6
وضعیت جمعیت ایران و نرخ رشد جمعیت 6
میزان رشد طبیعی جمعیت: Natural Growth Rate)) 7
وضعیت جمعیت جهان ونرخ رشد جمعیت 9
٢- عوامل مؤثر بر جمعیت و شاخص‌های جمعیتی 14
2-1- شاخص‌های جمعیتی 14
٢-١-١- شاخص‌های زاد و ولد 15
٢-١-٢- شاخص‌های مرگ و میر 16
٢-١-٣- شاخص‌های ازدواج و طلاق 19
٢-١-4- هرم سنی جمعیت ایران و جهان 20
2-2- عوامل مؤثر بر جمعیت و حرکات جمعیتی 25
2-2-١- مهمترین عوامل موثر بر جمعیت 25
4- سیاستهای کنترل جمعیت 33
4-1- عوامل موثر بر سیاستهای کنترل جمعیت 33
آثار و پیامدهای کاهش جمعیت 39
ضرورت توجه به رویکرد دینی درباره کنترل جمعیت 44
4-2- سیاستهای جمعیتی 46
انواع سیاستهای جمعیتی 46
سیاستهای جمعیت ایران 47
تأثیر سیاستهای تنظیم خانواده در ایران بر روی رشد جمعیت 54
6- بسته‌های پیشنهادی سیاست جمعیتی از سوی سازمان‌های بین‌المللی، آیا کنترل جمعیت در راستای منافع ملی است یا خیر؟ 54
7- نتیجه گیری 59
منابع 61
قیمت: 34٬000 تومان
قیمت: 44٬000 تومان